"Dziewiętnaście minut" - Jodi Picoult

Kategoria: literatura współczesna / obyczajowa 

Wydawnictwo: Prószyński i S-ka

Tłumaczenie: Katarzyna Kasterka

Rok wydania: 2011

ISBN 978-83-7648-689-5

Liczba stron: 688

Moja ocena: 9/10

„Bez ciebie jestem nikim”.

Dzieci oraz młodzież bywają wyjątkowo okrutne i bezwzględne, potrafią napiętnować i szkalować w szalenie dobitny i przykry sposób. Słabsze jednostki, odznaczające się mniejszą atrakcyjnością, o odmiennych zwyczajach, wyznaniach, orientacji seksualnej czy kolorze skóry, czyli te, które znacząco odstają od popularnej młodzieży szkolnej, są niezwykle łatwym i kuszącym kąskiem dla pewnej siebie, zblazowanej i często źle wychowanej młodzieży. Jest też grupa dzieciaków, które nie chcąc znaleźć się wśród wyszydzanego i potępianego grona rówieśników, ulegają wpływom silniejszych, bardziej popularnych, często dużo starszych kolegów i koleżanek.

Przemoc w szkole względem słabszych i mało popularnych uczniów nie jest niczym nowym, istnieje od dawna, jednakże jej eskalacja we współczesnym świecie nabiera niewyobrażalnych i niedopuszczalnych rozmiarów. Przerażająca jest okrutność i sposoby znęcania się nad młodszymi i słabszymi dziećmi. Sprzyja temu oczywiście rozwijająca się cywilizacja, nieograniczony dostęp do Internetu i telewizji. Gry komputerowe, filmy, a także bajki dla dzieci nacechowane są przemocą, a rodzice nie mając czasu dla swoich pociech, biorąc udział w swoistym wyścigu szczurów, serwują im łatwy dostęp do rozrywek nasyconych brutalnością i agresją, w których tylko silni, energiczni i bezwzględni mogą przetrwać i zwyciężyć. A przecież przemoc narusza podstawowe prawo każdego człowieka — prawo do życia w poczuciu bezpieczeństwa. Czy nasze dzieci czują się bezpieczne w szkołach? Niekoniecznie!

„Można mieć poczucie, że się tonie, nawet jeśli w zasięgu wzroku nie ma skrawka wody”.

Długotrwała i nasilająca się agresja oraz znęcanie najczęściej prowadzą do dramatycznych zdarzeń — samobójstw, depresji, stagnacji, czy wszelkich innych problemów natury psychologicznej. Co gorsza, agresja rodzi agresję, a każdy człowiek ma określoną granicę wytrzymałości i każdy reaguje w zupełnie inny i nieprzewidywalny sposób. Dlatego my, jako rodzice powinniśmy być czujni. Obserwować, rozmawiać i wykazywać jak największe zainteresowanie i zaangażowanie w opiekę i wychowanie naszych dzieci. Niezwykle ważne jest, aby dobrze znać własne dziecko, aby móc wyłapać nawet najdrobniejszą zmianę w jego zachowaniu bowiem dzieci, w wyjątkowo skuteczny i sprawny sposób potrafią tłumić emocje. Niniejsza książka jest doskonałym świadectwem na to, jak dramatyczne potrafią być skutki długotrwałej i potęgującej przemocy. 

„[…] egzystowanie na marginesie pozbawia siły i woli”. Str. 288

Głównym bohaterem niniejszej powieści jest siedemnastoletni Peter Houghton, empatyczny i wrażliwy chłopak, który już w wieku przedszkolnym stał się obiektem przemocy psychicznej i fizycznej wśród rówieśników. Z biegiem lat agresja i szykany są coraz silniejsze i nabierają niewyobrażalnych rozmiarów. Metody znęcania, wyśmiewania i napiętnowania są nasycone brutalnością i bezwzględnością, coraz mocniej ośmieszają i zupełnie rujnują reputację przestraszonego i zamkniętego w sobie Petera. Jego życie przypomina swoistą gehennę, dlatego chłopak z każdym dniem jest coraz słabszy i zupełnie bezbronny wobec nasilającej się antypatii. Na skutek zupełnej bezsilności oraz bierności ze strony dorosłych posuwa się do czynu, który na zawsze odmieni życie jego oraz całej lokalnej społeczności.

„Kiedy ktoś umiera, to nie tylko jego życie się kończy…”.

„Dziewiętnaście minut” Jodi Picoult jest w moim odczuciu jej kolejną znakomicie napisaną powieścią. Ogromnie się cieszę, że książka trafiła w moje ręce, jestem tylko zła na siebie, że tak późno po nią sięgnęłam. Mimo dużej objętości i drobnego druku, który z pewnością może w pewien sposób męczyć, to jednak warto było poświęcić tej powieści każdą ilość wolnego czasu. To ważna lektura nie tylko dla dorosłych, czyli rodziców, opiekunów i pedagogów, powinni przeczytać ją także młodzi ludzie, nie tylko ci, którzy należą do słabszej grupy, ale przede wszystkim ci, którzy każdego dnia, znęcają się nad młodszymi, słabszymi czy na swój sposób odmiennymi rówieśnikami. Nie jest łatwo w krótki i zwięzły sposób pisać o tak obszernej książce, nasyconej ogromną ilością wątków i trudnych kwestii natury moralnej i psychologicznej, ta powieść dla wielu współczesnych pisarzy mogłaby stanowić materiał do napisania trzytomowej serii. Jednakże autorka w żaden sposób nie nuży czytelnika, a każdy szczegół wydaje się dopracowany i dopieszczony. Jodi Picoult w bardzo realny i profesjonalny sposób oddaje istotę problemu przemocy wśród młodzieży szkolnej, jej przyczyny, przebieg i dramatyczne skutki.

Ponadto autorka ukazuje tę historię z perspektywy różnych bohaterów, czyli samego pokrzywdzonego, następnie sprawcy potwornej masakry, jego rodziców, detektywa prowadzącego śledztwo, sędzi, która jest jednocześnie matką Josie, byłej przyjaciółki Petera i wreszcie samej Josie Cormier, która odegrała w tej historii znaczącą rolę. Świetnie przedstawione wszelkie procedury związane z prowadzeniem śledztwa, gromadzeniem materiału dowodowego, a także pracą Sądu i Prokuratury. Nie znam się na amerykańskim prawie, ale nawet przez chwilę nie miałam uczucia zwątpienia w wiarogodność i rzetelność przedstawionych wydarzeń. Po lekturze „Kruchej jak lód” <klik> oraz „Dziewiętnastu minut” nabieram przekonania, że autorka jest absolutną mistrzynią w kreowaniu wiarygodnych i barwnych postaci, tworzy doskonałe portrety psychologiczne, natomiast fabuła kolejny raz sprawia wrażenie historii opartej na prawdziwych wydarzeniach. Ta książka niejednokrotnie wzburzyła krew w moich żyłach, wzruszała i irytowała mnie na przemian, wyzwalała cały wachlarz emocji, po to, aby na koniec zupełnie mnie zaskoczyć. Jodi Picoult nie ma tendencji to mdłych i przewidywalnych zakończeń, potrafi zaskoczyć czytelnika i pozostawić go w głębokiej zadumie. Przyznaję, że autorka kolejny raz spisała się na medal i sprawiła, że nabrałam jeszcze większego apetytu na jej powieści.

„Łatwo być dumnym z dziecka, które ma same szóstki i zdobywa zwycięskie punkty dla swojej drużyny — takie dzieci są otoczone powszechnym zachwytem. Ale prawdziwym wyzwaniem jest odnalezienie czegoś godnego miłości w dziecku, które jest powszechnie znienawidzone”. Str. 197

Reasumując, „Dziewiętnaście minut” Jodi Picoult to szalenie poruszająca i błyskotliwa powieść, nasycona ogromnymi emocjami. Niniejsza książka ukazuje wiele aspektów życia codziennego, zwraca uwagę na bardzo trudny do zwalczenia proceder związany z przemocą wśród młodzieży szkolnej oraz brakiem strategii czy metod, które w znaczący sposób wpłynęłyby na jego zmniejszenie. Ponadto ukazuje znieczulicę bądź nieprofesjonalne i często rutynowe postępowanie grona pedagogicznego, a także, skutki zapracowanego tryby życia rodziców, bo to w ognisku domowym zaczyna się wychowanie, a ignorancja, brak opieki i odpowiedniego kształtowania może doprowadzić do dramatycznych wydarzeń. Niniejsza publikacja niewątpliwie skłania do refleksji i długiej zadumy, chwilami irytuje i budzi wiele wątpliwości, nie sposób jednoznacznie ocenić potwornego czynu, którego dopuścił się bohater. Z pewnością powinien zostać ukarany, jednak czy można go tak zupełnie potępić i znienawidzić? Na to pytanie odpowiedzcie sobie sami, sięgając po znakomitą powieść autorstwa Jodi Picoult „Dziewiętnaście minut” — szczerze polecam!

„Dzieci same z siebie nie popełniają błędów. To rodzice bezwiednie prowadzą je ku przepaści”. Str. 441

Książka bierze udział w wyzwaniu: 

Czytam opasłe tomiska

Przeczytam tyle, ile mam wzrostu! (+4,2)