[RECENZJA] "Płyń z tonącymi" - Lars Mytting

Kategoria: literatura współczesna 

Wydawnictwo: Smak Słowa
Rok wydania: 2016
ISBN 978-83-64846-54-
Liczba stron: 470

Moja ocena: 9/10

„[…] moje życie było wydrążone przez pytania, których nigdy nie zadałem”.

Po przeczytaniu notatki reklamowej na obwolucie miałam przeczucie, że będzie to wyjątkowa książka, zachwyciła mnie minimalistyczną, enigmatyczną szatą graficzną, a opis wskazywał, że będzie to niezapomniana historia. Warto ufać własnej intuicji bowiem Płyń z tonącymi Larsa Myttinga to niebanalna, wielowymiarowa powieść, która dostarczyła mi niecodziennych emocji. Delektowałam się każdym słowem, ta historia bez wątpienia na długo zakotwiczy w moim umyśle — to jedna z lepszych książek, jaką miałam przyjemność przeczytać w tym roku.


Polscy czytelnicy mieli okazję poznać słowo pisane Larsa Myttinga za sprawą poradnika Porąb i spal. Przyznam, że wtedy mimo licznych pokus i zachęcających recenzji nie zdobyłam się na poznanie tej publikacji. Teraz wiem, że będę musiała nadrobić tę zaległość bowiem autor, potrafi pisać szalenie barwnym stylem, który czaruje, zachwyca i zapada głęboko w pamięć. Warto również wspomnieć, że w 2014 roku Lars Mytting za powieść Płyń z tonącymi został uhonorowany przez Norweskich Księgarzy.

Edvard Hirifjell główny bohater, zarazem narrator, od dziecka wychowywał się w domu dziadków. Jego rodzice zginęli w tajemniczych okolicznościach, podczas podróży do Francji. Edvard towarzyszył im w ostatnich godzinach życia, miał wtedy zaledwie trzy latka. Sam zaginął na kilka dni — odnalazł się żywy, odrobinę posiniaczony. Jednak wspomnienia tamtych dramatycznych chwil zupełnie zatarły się w umyśle małego, przerażonego chłopca. Przez wiele lat wiódł nieświadomy byt u boku ukochanego dziadka, jednak pewnego dnia odkrył okoliczności zgonu rodziców. Jako dorosły mężczyzna zaczyna przedzierać się przez zapomniane listy, notatki, zdjęcia, szpera także w zakamarkach własnego umysłu. Po śmierci i osobliwym pogrzebie dziadka, postanawia podążyć dalej — przedostać się przez gruby mur zapomnienia sięgający czasów II wojny światowej. Wyrusza na Szetlandy, gdzie poszukuje zaginionych przodków, pragnąc wyjaśnić tajemnicę własnej tożsamości. Czy nieodgadniony archipelag pozwoli Edvardowi dotrzeć do rodzinnych sekretów? Czy może okaże się miejscem zupełnie dzikim, zapomnianym i jeszcze bardziej zagadkowym?

„[…] wtedy zawarłem umowę ze swoją rozpaczą. Musiałem być kimś, na kim zmarli mogą polegać”. (str.124)

Płyń z tonącymi to epicka powieść napisana z rozmachem — dbałością o szczegóły, świetnie zarysowanymi postaciami i doskonale nakreśloną fabułą. Styl, jakim posługuje się pisarz, jest wyjątkowo dopracowany, błyskotliwy, niezwykle malowniczy, wysmakowany, słowem, stanowi nietuzinkową ucztę dla czytelnika. Tę historię najlepiej poznawać w ciszy i zupełnym spokoju, aby móc sycić się każdym słowem — to wyjątkowo nostalgiczna, refleksyjna saga rodzinna, która przywołuje na myśl najbardziej poruszające baśnie, czy legendy. Chociaż zawiera mnóstwo opisów miejsc, postaci, zdarzeń — sięga odległych czasów — zahacza o wiele różnorodnych postaci, ukazując także nietypową miłość do cennego drewna to jednak forma wyrazu,  jest wyjątkowo porywająca, wprost olśniewa barwnością, plastycznością — czuję się absolutnie zachwycona. 

„Niektórzy żyją najlepiej, zbijając prawdę jak z desek. Nawet jeśli wyjdzie trochę krzywa i dziurawa, to może wytrzyma. I dla wielu trzyma całe życie”. (str. 111).

Ta książki stanowi dla mnie również skarbnicę cytatów, refleksji okraszonych pamięcią miłości do matki, wyjątkową wrażliwością, nutą romantyzmu, nostalgią, tajemnicą, śmiercią, a także okrucieństwem, jakie niesie za sobą wojna. Ta powieść doskonale ukazuje zagmatwane meandry ludzkiego losu, obnaża skutki rodzinnych antagonizmów, które odbijają się piętnem na losach całego rodu bowiem następstwa kilku niewłaściwych decyzji, bywają niezwykle dramatyczne. Lektura tej książki była dla mnie wielkim przeżyciem, czytałam ją z niecodzienną uwagą — to szalenie emocjonalna, poruszająca, dramatyczna, chwilami liryczna i mądra opowieść, która skłania do zadumy, poszerza horyzonty, a także głęboko zapada w pamięć. Bez wątpienia polecam!

„Jeśli popatrzeć na nasze życie jako całość, to większość naszych zachowań jest pośledniej wartości. Jesteśmy ślepi na dobro, które inni chcą nam ofiarować. Słuchamy jednym uchem, gdy ktoś mówi nam o czymś, o czym bał się wcześniej powiedzieć. Śmierć nie wysyła listów z trzytygodniowym wyprzedzeniem. Przychodzi, kiedy zajadasz dropsy malinowe. Kiedy zabierasz się do koszenia trawy...”. (str. 51).

Książka bierze udział w wyzwaniu: 

Czytam opasłe tomiska 

Za udostępnienie egzemplarza do recenzji serdecznie dziękuję: